تفاوت اصلی بین بنزن و سیکلوهگزان در این است که بنزن یک ترکیب آروماتیک است در حالی که سیکلوهگزان یک ترکیب غیر آروماتیک است.
دانشمند، ککوله ساختار بنزن را در سال ۱۸۷۲ پیدا کرد. به دلیل آروماتیک بودن، بنزن با سایر ترکیبات آلیفاتیک متفاوت است. بنابراین، این یک سرفصل جداگانه در شیمی آلی است.
از سوی دیگر، اگرچه سیکلوهگزان شکلی شبیه به بنزن دارد، اما آروماتیک نیست. سیکلوهگزان یک آلکان اشباع شده است که خواص متفاوتی نسبت به بنزن دارد.
بنزن چیست؟
بنزن فقط دارای اتمهای کربن و هیدروژن است که بهگونهای مرتب شدهاند که ساختاری مسطح ایجاد کنند. دارای فرمول مولکولی C6H6 است. ساختار و برخی از خواص مهم آن به شرح زیر است:
- بنزن مایعی بی رنگ با بوی شیرین است.
- قابل اشتعال است و در صورت قرار گرفتن در معرض هوا به سرعت تبخیر می شود.
- به عنوان یک حلال مفید است، زیرا می تواند بسیاری از ترکیبات غیر قطبی را حل کند.
- کمی در آب محلول است.
ساختار بنزن
ساختار بنزن در مقایسه با سایر هیدروکربن های آلیفاتیک منحصر به فرد است. بنابراین، بنزن دارای خواص منحصر به فردی است. همه کربن های موجود در بنزن دارای سه اوربیتال هیبرید شده sp2 هستند.
دو اوربیتال هیبرید شده کربنی sp2 با اوربیتال های هیبرید شده sp2 کربن های مجاور در دو طرف همپوشانی دارند. سایر مدارهای هیبرید شده sp2 با اوربیتال s هیدروژن همپوشانی دارند تا پیوند σ را تشکیل دهند.
همچنین، الکترونهای موجود در اوربیتالهای p کربن با الکترونهای p اتمهای کربن در هر دو طرف همپوشانی دارند و پیوندهای پی را تشکیل میدهند.
این همپوشانی الکترونها در تمام شش اتم کربن اتفاق میافتد و بنابراین، سیستمی از پیوندهای پی ایجاد میکند که در کل حلقه کربن پخش میشود.
بنابراین، ما می گوییم که این الکترون ها بی محلی می شوند. جابجایی الکترون ها به این معنی است که پیوندهای دوگانه و منفرد متناوب وجود ندارد.
بنابراین، تمام طول های پیوند C-C یکسان هستند و طول بین طول پیوندهای تک و دوگانه است. در نتیجه جابجایی، حلقه بنزن پایدار است، بنابراین، برخلاف سایر آلکنها، تمایلی به انجام واکنشهای افزودن ندارد.
منابع بنزن شامل محصولات طبیعی یا مواد شیمیایی سنتز شده مختلف است.
به طور طبیعی در پتروشیمی هایی مانند نفت خام یا بنزین رخ می دهد. در مورد محصولات مصنوعی، بنزن در برخی از پلاستیک ها، روان کننده ها، رنگ ها، لاستیک مصنوعی، مواد شوینده، داروها، دود سیگار و آفت کش ها وجود دارد.
بنزن در هنگام سوختن مواد فوق آزاد می شود. بنابراین، اگزوز خودرو و آلاینده های کارخانه نیز حاوی بنزن هستند.
مهمتر از همه، سرطان زا است، بنابراین قرار گرفتن در معرض سطوح بالای بنزن می تواند باعث سرطان شود.
سیکلوهگزان چیست؟
سیکلوهگزان یک مولکول حلقوی با فرمول C6H12 است. اگرچه سیکلوهگزان دارای تعداد کربن مشابهی مانند بنزن است، اما سیکلوهگزان یک مولکول اشباع است.
از این رو، هیچ پیوند دوگانه ای بین کربن ها مانند بنزن وجود ندارد. همچنین مایعی بی رنگ با بوی شیرین ملایم است.
علاوه بر این، ما می توانیم این ترکیب را از طریق واکنش بین بنزن و هیدروژن تولید کنیم.
از آنجایی که این یک سیکلوآلکان است، تا حدودی غیر فعال است. همچنین غیرقطبی و آبگریز است. بنابراین، این به عنوان یک حلال غیر قطبی در کاربردهای آزمایشگاهی مفید است.
علاوه بر این، سیکلوهگزان یکی از پایدارترین سیکلوآلکان ها است، زیرا کرنش حلقه کل آن حداقل است. بنابراین، در مقایسه با سایر سیکلوآلکان ها، کمترین مقدار گرما را هنگام سوزاندن تولید می کند.
تفاوت بین بنزن و سیکلوهگزان چیست؟
- بنزن یک ترکیب آلی با فرمول شیمیایی C6H6 و ساختار مسطح است در حالی که سیکلوهگزان یک مولکول حلقوی با فرمول C6H12 است.
- تفاوت اصلی بین بنزن و سیکلوهگزان در این است که بنزن یک ترکیب آروماتیک است در حالی که سیکلوهگزان یک ترکیب غیر آروماتیک است. به این دلیل است که هیچ پیوند دوگانه ای بین اتم های کربن در حلقه سیکلوهگزان وجود ندارد.
- تفاوت مهم دیگر بین بنزن و سیکلوهگزان این است که بنزن یک مولکول غیر اشباع است در حالی که سیکلوهگزان یک مولکول اشباع است. به این دلیل است که بنزن دارای اتم های کربن در حلقه با هیبریداسیون sp2 است در حالی که سیکلوهگزان دارای اتم های کربن در حلقه با هیبریداسیون sp3 است.
خلاصه – بنزن در مقابل سیکلوهگزان
بنزن و سیکلوهگزان هر دو ساختارهای حلقه ای شش عضوی هستند. اما آنها بر اساس پیوند شیمیایی بین اتم های کربن با یکدیگر تفاوت دارند. بنابراین، هندسه مولکول ها
از آنجایی که پیوند بین اتمهای کربن آروماتیک بودن مولکولها را تعیین میکند، میتوانیم بر این نکته تأکید کنیم که تفاوت اصلی بین بنزن و سیکلوهگزان به عنوان: بنزن یک ترکیب آروماتیک است در حالی که سیکلوهگزان یک ترکیب غیر آروماتیک است.
ارجاع:
- ۱٫ “بنزن”. ویکی پدیا، بنیاد ویکی مدیا، ۲۷ سپتامبر ۲۰۱۸٫
- «سیکلوهگزان». ویکی پدیا، بنیاد ویکی مدیا، ۱۰ اکتبر ۲۰۱۸٫