ساکارز Sucrose یک ترکیب آلی است که خاصیت شیرین دارد. ساکارز به شکل پودر سفید رنگ شیرین و بدون بو است که نقش بسیار مهمی در تغذیه انسان و تامین انرژی مورد نیاز موجودات زنده دارد.
این ترکیب آلی دیساکاریدی است که از گلوکز و فروکتوز تشکیل و با فرمول C۱۲H۲۲O۱۱ شناخته میشود.
ساکارز در نیشکر و چغندر قند یافت میشود.
از آنجا که ساکاروز یک دی ساکارید است قبل از اینکه بدن شما بتواند از آن استفاده کند باید از بین برود.
آنزیم ها در دهان شما بخشی از ساکاروز را به گلوکز و فروکتوز می شکنند و اسید در معده شما آن را کمی بیشتر می شکند. با این حال، اکثر هضم قند در روده کوچک اتفاق می افتد.
آنزیم ساکاروز که توسط پوشش روده کوچک شما ساخته شده، ساکاروز را به گلوکز و فروکتوز تقسیم می کند. سپس آنها به جریان خون شما همانطور که در بالا توضیح داده شد جذب می شوند.
حضور گلوکز باعث افزایش مقدار فروکتوزی که جذب می شود و همچنین باعث آزاد شدن انسولین می شود. این به این معنی است که در مقایسه با زمانی که این نوع شکر به تنهایی خورده می شود فروکتوز بیشتری برای تولید چربی استفاده می شود.
خصوصیات ساکارز :
فرمول مولکولی C12H22O11
جرم مولی ۳۴۲٫۳۰ g/mol
شکل ظاهری جامد سفید
چگالی ۱٫۵۸۷ g/cm3 solid
دمای ذوب ۱۸۶ °C decomp.
انحلالپذیری در آب ۲۰۰۰ g/L (25 °C)
log P −۳٫۷۶
ساختار بلوری مونوکلینیک
گروه فضایی P21
Table sugar
Chemical Compound
Sucrose is a common saccharide found in many plants and plant parts. Saccharose is an obsolete term for sugars in general, especially sucrose. Wikipedia
Formula: C12H22O11
Molar mass: 342.2965 g/mol
IUPAC ID: (2R,3R,4S,5S,6R)-2-[(2S,3S,4S,5R)-3,4-dihydroxy-2,5-bis(hydroxymethyl)oxolan-2-yl]oxy-6-(hydroxymethyl)oxane-3,4,5-triol
Melting point: 186 °C
Density: 1.59 g/cm³
Soluble in: Water
تجزیه گرمایی و اکسیداتیو ساکارز
ساکارز در ۱۸۶ درجه سانتی گراد ذوب شده و با تجزیه شدن تشکیل کارامل را میدهد. مثل سایر کربوهیدراتها – با سوختن ساکاروز – آب و کربن دی اکسید آزاد میشود. برای مثال در راکتها و موشکهای آموزش و آماتور با نام موشکهای شکلاتی از ساکارز به عنوان سوخت استفاده میشود که همراه پتاسیم نیترات به کار میرود.
۴۸ KNO3 + 5 C12H22O11 → ۲۴ K2CO3 + 24 N2 + 55 H2O + 36 CO2
برخی دیگر از واکنشهای معمول ساکارز با هیدروکلریک اسید ، پتاسیم کلرات و اسید سولفوریک به شرح زیر است:
۸ HClO3 + C12H22O11 → ۱۱ H2O + 12 CO2 + 8 HCl
H2SO4(catalyst) + C12H22O11 → ۱۲ C + 11 H2O + Q + H2O + SO3[۳]
Q = گرما
هیدرولیز و تجزیه ساکارز
هیدرولیز باعث شکستن پیوند گلیکوزیدی ساکارز شده و گلوکز و فروکتوز آزاد میکند. این عمل با آنزیمهای ساکارز رخ میدهد. همچنین اسید نیز میتواند باعث هیدرولیز ساکارز شود.