آزمایشگاه از محیط‌هایی است که انواع مختلفی از مواد شیمیایی در آن نگهداری می‌شود. برخی از این مواد با یکدیگر ناسازگار بوده و ترکیب شدن آن‌ها با هم ممکن است منجر به آتش‌سوزی و یا انفجار شود. برای جلوگیری از ترکیب ناخواسته مواد شیمیایی با یکدیگر و جلوگیری از بروز حوادث، لازم است نکات ایمنی و روش‌های نگهداری صحیح آن‌ها را بدانیم.
سه مورد مهم در باره شرایط نگهداری مواد شیمیایی:
محل نگهداری مواد شیمیایی
در مورد محل نگهداری، آزمایشگاه ها یکی از مکان های مناسب جهت نگهداری مواد شیمیایی می باشند که برای به حداقل رساندن خطرات احتمالی لازم است تا افراد شرایط و ویژگی های خاصی را رعایت نمایند. این شرایط شامل نکات زیر می باشد:
- برای نگهداری مواد شیمیایی، لازم است تا آزمایشگاه از یک کپسول آتشنشانی متناسب با ویژگی مواد برخوردار باشد. (عموما برای این مکان ها از کپسول آتش نشانی پودری استفاده می شود.)
- لازم است تا آزمایشگاه از سیستم تهویه هوای مناسب برخوردار باشد.
- ۳٫ قرار داشتن دو سطل شن جهت وقوع آتش سوزی و خاموش کردن حریق
- ۴٫ قرارگیری دوش و چشم شوی اضطراری جهت شست و شوی چشم و دوش آب سرد
- ۵٫ تنظیم دما و رطوبت محیط آزمایشگاه جهت نگهداری مواد شیمیایی
- ۶٫ . در صورت نگهداری مواد در یخچال و محیطی سرد، لازم است تا آزمایشگاه از یک یخچال برخوردار باشد.
- ۷٫ البته لازم به ذکراست که یخچال مناسب جهت نگهداری مواد غذایی باید از یخچال نگهداری مواد شیمیایی در آزمایشگاه جدا باشد
ظرف نگهداری ماده شیمیایی
اما در بحث ابزار و ظروف نگهداری، موادی که در حرارت و فشار معمولی قادر به تجزیه و یا واکنش انفجاری هستند، مثل اسیدپیکریک ، تری نیتروتولوئن: باید در ظرفی بصورت بطری، جعبه و یا شبکه و یا مخازن فلزی و زیر آب نگهداری شوند و از رسیدن ضربات فیزیکی به این مواد خودداری شود و دور از مواد اکسیدکننده قرار گیرند.
موادی که قادر به تجزیه یا واکنش انفجاری بوده ولی جهت این عمل به حرارت کافی نیاز دارند مثل نیترات سلولز، فلوئور، هیدرازین: باید در سیلندرهای استیل مخصوص، نگهداری و حمل شوند و در برابر صدمات فیزیکی باید محافظت گردند و جدا از انبارهای دیگر و دور ار منابع ایجاد حرارت و جرقه قرار گیرند.
موادی که در حالت عادی ناپایدار بوده و تغییرات شیمیایی یافته ولی منفجر نمی‌شوند، مثل سدیم ، فسفر سفید و لیتیم: باید در قوطی‌های کاملا آب‌بندی شده نگهداری شوند و دور از آب و در محل‌های خنک و یا تحت گاز نیتروژن نگهداری شوند.
موادی که در حالت عادی پایدار بوده، ولی در حرارت و فشار بالا ممکن است ناپایدار شوند، مثل فسفر قرمز ، روی: در بطری‌هایی آب‌بندی شده نگهداری شوند و از آسیبهای فیزیکی محافظت شوند و در محل خشک و خنک دارای تهویه و دور از اسیدها و هیدروکربنهای هالوژنه و هیدروکسیدهای قلیایی نگهداری شود
نحوه مرتب سازی و چیدمان مواد شیمیایی.
- درمورد چیدمان و قفسه بندی هم در ابتدای امر لازم است تا قفسه ها را به کمک پیچ، به زمین و دیوار محکم کنیم.
- برخورداری قفسه ها از یک لبه، جهت عدم افتادن و لیز خوردن مواد شیمیایی.
- استفاده از کمدهایی با در های مات جهت نگهداری مواد شیمیایی حساس به نور.
- استفاده از قفسه هایی با در نگهدارنده جهت نگهداری مواد شیمیایی خورنده.
- لازم است مواد داخل قفسه ها از علامت GHS (مواد شیمیایی) برخوردار باشند.
- لازم است تا در کنار هر قفسه لیست مواد نگهدارشونده در قفسه مشخص شود و همچنین لازم است تا هر قفسه از برگه ایمنی مواد شیمیایی برخوردار باشد تا مصرف کنندگان براحتی بتوانند از آن ها استفاده نمایند و در نهایت موادی که در حالت عادی حتی در شعله پایدار هستند و با آب واکنش نمی‌دهند:
- در ظروف کاملا سربسته نگهداری می‌شوند.
