Skip to main content

استات سدیم (Sodium acetate) یک ترکیب شیمیایی است که فرمول شیمیایی آن CH₃COONa است. این ماده به دو شکل بی‌آب و تری‌هیدرات (سه مولکول آب) موجود است. استات سدیم به صورت پودر یا کریستال‌های بی‌رنگ ظاهر می‌شود و در آب به خوبی حل می‌شود.

– خواص فیزیکی: جامد سفید رنگ و بدون بو، با نقطه ذوب حدود ۳۲۴ درجه سانتی‌گراد (برای استات سدیم بی‌آب).

– خواص شیمیایی: در آب و اتانول محلول است و در واکنش با اسیدها، اسید استیک تولید می‌کند.

 تولید استات سدیم

استات سدیم به طور معمول از واکنش بین اسید استیک و سدیم هیدروکسید یا سدیم کربنات تولید می‌شود.

در موارد زیر مراحل تولید استات سدیم شرح داده شده است :

برای تولید استات سدیم می‌توان از واکنش بین اسید استیک و یک ترکیب قلیایی مانند سدیم هیدروکسید یا سدیم کربنات استفاده کرد. این واکنش‌ها به شرح زیر هستند:

  1. واکنش بین اسید استیک و سدیم هیدروکسید

این روش به دلیل سادگی و بازدهی بالا بسیار رایج است.

CH3​COOH+NaOH→CH3​COONa+H2​O

مراحل کار:

اسید استیک (CH₃COOH) را به یک ظرف واکنش اضافه کنید.

به تدریج سدیم هیدروکسید (NaOH) را به محلول اضافه کنید و مخلوط را هم بزنید.

واکنش انجام می‌شود و استات سدیم (CH₃COONa) و آب تولید می‌شود.

مخلوط را تا تبخیر کامل آب حرارت دهید تا کریستال‌های استات سدیم بدست آید.

  1. واکنش بین اسید استیک و سدیم کربنات

این روش نیز به طور گسترده استفاده می‌شود و تولید CO₂ به عنوان محصول جانبی است.

۲CH3​COOH+Na2​CO3​→۲CH3​COONa+H2​O+CO2​

مراحل کار:

اسید استیک (CH₃COOH) را به یک ظرف واکنش اضافه کنید.

به تدریج سدیم کربنات (Na₂CO₃) را به محلول اضافه کنید و مخلوط را هم بزنید.

واکنش انجام می‌شود و استات سدیم (CH₃COONa)، آب و دی‌اکسید کربن (CO₂) تولید می‌شود.

گاز CO₂ از محلول خارج می‌شود و محلول را تا تبخیر کامل آب حرارت دهید تا کریستال‌های استات سدیم بدست آید.

نکات ایمنی:

در هنگام کار با اسید استیک و سدیم هیدروکسید یا سدیم کربنات از دستکش و عینک محافظ استفاده کنید.

در محیطی با تهویه مناسب کار کنید تا از تنفس گازهای تولید شده مانند CO₂ جلوگیری شود.

خالص‌سازی:

برای خالص‌سازی استات سدیم، می‌توانید کریستال‌های تولید شده را در آب مقطر حل کرده و دوباره تبخیر کنید تا کریستال‌های خالص‌تری بدست آید. این فرآیند ممکن است چندین بار تکرار شود.

اتانوات سدیم چیست ؟

اتانوات سدیم یا استات سدیم، CH3COONa، همچنین به اختصار NaOAc، نمک سدیم اسید استیک است. این نمک بی رنگ معطر کاربردهای گسترده ای دارد.

ساختار اتانوات سدیم

ساختار کریستالی استات سدیم بی آب به عنوان لایه های متناوب سدیم-کربوکسیلات و گروه متیل توصیف شده است. ساختار تری هیدرات استات سدیم از هماهنگی هشت وجهی مخدوش در سدیم تشکیل شده است.

هشت وجهی مجاور لبه های مشترکی را برای تشکیل زنجیره های یک بعدی به اشتراک می گذارند. پیوند هیدروژنی در دو بعد بین یون های استات و آب هیدراتاسیون زنجیره ها را به یک شبکه سه بعدی متصل می کند.

طرز تهیه و منبع اتانوات سدیم

برای استفاده آزمایشگاهی، استات سدیم ارزان است و معمولا به جای سنتز خریداری می شود.

گاهی اوقات در یک آزمایش آزمایشگاهی با واکنش اسید استیک، معمولاً در محلول ۵-۸٪ معروف به سرکه، با کربنات سدیم (“جوش شستشو”)، بی کربنات سدیم (“جوش شیرین”)، یا هیدروکسید سدیم (“جوش شیرین”) تولید می شود. “لیو” یا “سودا سوزآور”). هر یک از این واکنش ها استات سدیم و آب تولید می کند.

هنگامی که یک ترکیب حاوی یون سدیم و کربنات به عنوان واکنش دهنده استفاده می شود، آنیون کربنات حاصل از بی کربنات یا کربنات سدیم، با هیدروژن گروه کربوکسیل (-COOH) در اسید استیک واکنش داده و اسید کربنیک را تشکیل می دهد. اسید کربنیک به راحتی در شرایط عادی به دی اکسید کربن گازی و آب تجزیه می شود.

این واکنشی است که در “آتشفشان” معروف اتفاق می افتد و زمانی رخ می دهد که محصولات خانگی، جوش شیرین و سرکه، با هم ترکیب شوند.

خواص و ویژگی‌های اتانوات سدیم

خصوصیات
فرمول مولکولی C2H3NaO2
جرم مولی ۰۳۴/۸۲ گرم بر مول
شکل ظاهری کریستال‌های بی رنگ یا پودر سفید
بو بوی سرکه‌ای
چگالی (در ۲۰ درجه سانتیگراد) ۵۲۸/۱ گرم بر سانتی متر مکعب (بدون آب)

۴۵/۱ گرم بر سانتی متر مکعب (تری هیدراته)

دمای ذوب ۳۲۴ ºC (بدون آب)

۵۸ ºC  (تری هیدراته)

انحلال‌پذیری محلول در آب، الکل و هیدرازین

 

کاربردهای اتانوات سدیم

بیوتکنولوژی

استات سدیم به عنوان منبع کربن برای کشت باکتری ها استفاده می شود. استات سدیم همچنین برای افزایش بازده جداسازی DNA با رسوب اتانول مفید است.

صنعتی

استات سدیم در صنعت نساجی برای خنثی کردن جریان های ضایعات اسید سولفوریک و همچنین به عنوان یک مقاوم در برابر نور در هنگام استفاده از رنگ های آنیلین استفاده می شود.

همچنین یک عامل ترشی در دباغی کروم است و به جلوگیری از ولکانیزاسیون کلروپرن در تولید لاستیک مصنوعی کمک می کند. در پردازش پنبه برای پدهای پنبه ای یکبار مصرف، از استات سدیم برای از بین بردن تجمع الکتریسیته ساکن استفاده می شود.

طول عمر بتن

استات سدیم برای کاهش آسیب آب به بتن با عمل به عنوان یک درزگیر بتن استفاده می شود، در حالی که از نظر زیست محیطی خوشایند و ارزان تر از جایگزین اپوکسی رایج برای آب بندی بتن در برابر نفوذ آب است.

صنایع غذایی

استات سدیم ممکن است به عنوان چاشنی به غذا اضافه شود، گاهی اوقات به شکل دی استات سدیم، یک کمپلکس یک به یک از استات سدیم و اسید استیک، با توجه به شماره E262. اغلب برای دادن طعم نمک و سرکه به چیپس سیب زمینی استفاده می شود و ممکن است به عنوان جایگزینی برای خود سرکه روی چیپس سیب زمینی استفاده شود زیرا به محصول نهایی رطوبت اضافه نمی کند.

استات سدیم (بی آب) به طور گسترده ای به عنوان یک عامل افزایش دهنده ماندگاری، عامل کنترل pH استفاده می شود. خوردن آن با غلظت کم بی خطر است.

محلول بافر

محلول استات سدیم (نمک پایه اسید استیک) و اسید استیک می تواند به عنوان یک بافر برای حفظ سطح نسبتاً ثابت pH عمل کند. این به ویژه در کاربردهای بیوشیمیایی که در آن واکنش‌ها در محدوده اسیدی خفیف (pH 4-6) وابسته به pH هستند، مفید است.

 

استات سدیم مرک ۱۰۶۲۸۱

مختصر:         Sodium acetate

کد محصول مرک:      ۱۰۶۲۸۱

درصد درصد خلوص: USP,FCC,E 262

اسم دوم:         Acetic acid sodium salt

فرمول:          C2H3NaO2

C A S NUMBER  :        ۱۲۷-۰۹-۳

مولار: ۸۲٫۰۴ g/mol

قابلیت محلول شدن:     ۳۶۵ g/l (20 °C)

نقطه جوش:     >400 °C (decomposition)

درجه ذوب:     ۳۲۴ °C (decomposition)

انبوهی:          ۱٫۵۲ g/cm3 (20 °C)

میزان اسیدی:   ۷٫۵ – ۹٫۰ (۵۰ g/l, H2O, 20 °C)

تماس بگیرید