رنگ گیمسا (Giemsa stain) ، یک رنگ اسید نوکلئیک است که در سیتوژنتیک و برای تشخیص هیستوپاتولوژیک مالاریا و سایر انگل ها استفاده می شود .
رنگ گیمسا از نام شیمیدان و باکتری شناس آلمانی گوستاو گیمسا نامگذاری شده است.
رنگ گیمسا برای گروه‌های فسفات DNA خاص است و خود را به مناطقی از DNA می‌چسبد که در آن مقادیر زیادی پیوند آدنین-تامین وجود دارد.
کاربردهای رنگ گیمسا
رنگ آمیزی گیمسا در باندینگ گیمسا، که معمولاً Gbanding نامیده می شود، برای رنگ آمیزی کروموزوم ها استفاده می شود و اغلب برای ایجاد کاریوگرام (نقشه کروموزوم) استفاده می شود. می تواند ناهنجاری های کروموزومی مانند جابجایی ها و بازآرایی ها را شناسایی کند.
تروفوزوئیت تریکوموناس واژینالیس را رنگ می کند که با ترشحات سبز رنگ و سلول های متحرک در آماده سازی مرطوب ظاهر می شود.
لکه گیمسا نیز یک لکه دیفرانسیل است، مانند زمانی که با رنگ رایت ترکیب می شود و لکه رایت گیمسا را تشکیل می دهد. می توان از آن برای مطالعه چسبیدن باکتری های بیماری زا به سلول های انسانی استفاده کرد.
لکه گیمسا به طور متفاوتی سلول های انسانی و باکتریایی را به رنگ بنفش و صورتی رنگ می کند. می توان از آن برای تشخیص هیستوپاتولوژیک گونه های پلاسمودیوم که باعث مالاریا و برخی دیگر از انگل های خونی اسپیروکت و تک یاخته می شود استفاده کرد.
همچنین در رنگ آمیزی سلولی Wolbachia در مگس سرکه استفاده می شود.
محلول گیمسا مخلوطی از متیلن بلو، ائوزین و آزور بی است.
لکه معمولاً از پودر گیمسا موجود در بازار تهیه می شود.یک لایه نازک از نمونه بر روی لام میکروسکوپ به مدت ۳۰ ثانیه در متانول خالص با غوطه ور کردن آن یا با ریختن چند قطره متانول روی لام ثابت می شود.
لام را در محلول لکه ۵% گیمسا تازه تهیه شده به مدت ۲۰-۳۰ دقیقه در مواقع اضطراری غوطه ور می کنند.
ترکیبات رنگ گیمسا یا محلول گیمسا
محلول گیمسا ترکیبی از متیلن بلو، ائوزین و Azure B است.
امروزه مخلوط آماده پودری گیمسا از بازار قابل تهیه است.
محلول گیمسا مرک کد ۱۰۹۲۰۴
نام ماده : Giemsa’s azur eosin methylene blue solution
کد محصول مرک : ۱۰۹۲۰۴
Giemsa’s azur eosin methylene blue solution
For microscopy. For the staining of blood and bone-marrow smears, paraffin sections and clinical-cytological specimens
catalog number:109204